CO TO JEST PRZEMOC DOMOWA?
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz. U. z 2024 r. poz 1673) jest obecnie obowiązującym aktem prawnym w Polsce. Ustawa ta określa zadania, zasady i postępowanie wobec osób doznających przemocy domowej, osób stosujących i świadków przemocy domowej.
Przemoc domowa – należy przez to rozumieć jednorazowe, albo powtarzające się umyślnie działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną , psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia
b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną
c)powodujące szkody na zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę
d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej
e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
PRZEMOC TO CELOWE I WYKORZYSTUJĄCE PRZEWAGĘ SIŁ DZIAŁANIE PRZECIW INNEJ OSOBIE, NARUSZAJĄCE PRAWA I DOBRA OSOBISTE, POWODUJĄCE CIERPIENIE I SZKODY
1. JEST INTENCJONALNA - czyli jest zamierzonym i świadomym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie drugiej osoby
2. SIŁY SĄ NIERÓWNOMIERNE – jedna ze stron ma przewagę nad drugą . Osoba doznająca przemocy jest słabsza, a osoba stosująca jest silniejsza
3. NARUSZA PRAWA I DOBRA OSOBISTE – osoba stosująca przemoc wykorzystuje przewagę sił, narusza podstawowe prawa drugiej strony
4. POWODUJE CIERPIENIE I BÓL – osoba stosująca przemoc naraża zdrowie i życie drugiej strony na poważne szkody. Doświadczając bólu osoba ma mniejszą zdolność do samoobrony
Rodzaje przemocy:
PRZEMOC FIZYCZNA – popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szarpanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, użycie broni, porzucenie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielenie koniecznej pomocy itp.
PRZEMOC PSYCHICZNA - wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, stosowanie gróźb, zawstydzanie, wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, stała krytyka, kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami, domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, degradacja werbalna (wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie), stosowanie bezprawnych gróźb np. zabiję cię, szantażowanie zabójstwem, przekonywanie o swojej bezkarności itp.
PRZEMOC SEKSUALNA - wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych kobiety, poniżanie możliwości, obśmiewanie, wymuszanie oglądania pornografii i powtarzania zachowań tam stosowanych, patologiczna zazdrość o zachowania seksualne, których nie ma, itp.
PRZEMOC EKONOMICZNA – niełożenie na utrzymanie osób, wobec których istnieje taki obowiązek, odbieranie zabieranych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie materialnych potrzeb rodziny, ukrywanie majątku wspólnego, wydzielanie środków finansowych z majątku wspólnego, itp.
PRZEMOC ZA POMOCĄ ŚRODKÓW KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ – wyzywanie, straszenie, poniżanie osoby w Internecie lub przy użyciu telefonu, robienie jej zdjęć lub rejestrowanie filmów bez jej zgody, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które ją obrażają lub ośmieszają, itp.
INNY RODZAJ ZACHOWAŃ – zaniedbanie, niezaspokojenie podstawowych potrzeb biologicznych, psychicznych i innych, niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych i ich sprzedawanie, pozostawianie bez opieki osoby, która z powodu choroby, niepełnosprawności lub wieku nie może samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb, zmuszanie do picia alkoholu, zmuszanie do zażywania środków odurzających, substancji psychotropowych lub leków, itp.